ప్రతీసంవత్సరం హాలోవీన్ అక్టోబర్ 31న జరుపుకుంటారు. అమెరికాలో హలోవీన్ హడావుడి ఎక్కువగా ఉంటుంది. గుమ్మడికాయలని మనిషిముఖం ఆకారంలో చెక్కి, లోపల దీపంపెడతారు. కళ్ళు, ముక్కు, నోరూ ఉండే ప్రాంతంలో అయా ఆకారాల్లో రంద్రాలు చేసి ఉంటాయి కనుక వాటిలోనుంచి దీపం వెలుగు బయటికి వస్తుంటుంది. కిటికీలలో, గుమ్మాలదగ్గర వీటిని ఉంచుతారు. దీనిని జాక్ ఓ`లాంటర్న్ అంటారు. పిల్లలు, పెద్దవాళ్ళూ భయంకరమైన విచిత్ర వేషాలు వేసుకొంటారు. హాలీవుడ్ హారర్ సినిమాల్లో చూపించే క్షుద్ర ఆత్మల్లాంటివీ, మంత్రగత్తెల వేషాలూ కూడా ఉంటాయి. రాత్రిపూట మంటలు వేస్తారు, స్వీట్స్ పంచుతారు, అందరితో కలిసి ఆటపాటల్లో పాల్గొంటారు, భయంగొలిపే సినిమాలు, ప్రదర్శనలు చూస్తారు, కథలు మిగిలినవారికి చదివి వినిపిస్తారు. ఇది ఒక వినోదం, ఒక నమ్మకం, ఒక సంస్కృతి.
నిజానికి ఇది అమెరికా వేడుక కాదట. ఐర్లాండ్‌ది అట. చాలాకాలం క్రితం ఐర్లాండ్ దేశంలో పెద్ద కరువు రావడంతో చాలా మంది ఉత్తర అమెరికాకి వలస వచ్చారుట. వాళ్ళతో పాటూ వాళ్ళ సంస్కృతికూడా వచ్చింది. అక్టోబరు 31 అనేది ఆకురాలేకాలాపు చివరిరోజు, శీతాకాలానికి మొదటిరోజు. సరిగ్గా ఈ రోజు మనుష్యులకీ, ఆత్మలకీ మధ్యనున్న గీత చెరిగిపోతుందని నమ్ముతారు. అందువల్ల ఆత్మలు వచ్చి మనుష్యులకి హానిచేస్తాయని నమ్మిక. వాటిని దూరంగా ఉంచడానికి ఇలాంటి వేడుకలు చేస్తారు.
ఐర్లాండ్లో జాక్ అనే ఒక పిసినారి తాగుబోతు వుండేవాడు. వాడిని స్టింజీజాక్ అని పిలిచేవారు. ఒకరోజు తనతో పాటూ త్రాగడానికి ఒక దెయ్యన్ని ఆహ్వానిస్తాడు. మందుకొట్టులో ఇద్దరూ తాగుతారు. డబ్బులు చెల్లించడానికి దెయ్యాన్ని నాణెంగా మారమని అడుగుతాడు. అలాచేస్తే డబ్బుచెల్లించిన తరువాత తిరిగి తన స్వంత రూపంలోకి మారిపోవచ్చని నమ్మబలుకుతాడు. కానీ, డబ్బుగా మారిన దెయ్యాన్ని కొట్టువాడికి చెల్లించకుండా తనజేబులో వేసుకొంటాడు. అప్పటికే జేబులో ఉంచుకొన్న వాడి మతచిహ్నం వల్ల దెయ్యం తిరిగి అసలు రూపులోకి మారలేకపోతుంది.
కొంతకాలం తరువాత దెయ్యం అభ్యర్ధనలమీదట దాన్ని వదిలి పెడతాడు. మళ్ళీ తరువాతి సంవత్సరంకూడా దానికి మాయమాటలు చెప్పి ఇంటికి పిలిచి, పళ్ళుకోసి పెట్టమని చెట్టు ఎక్కిస్తాడు. ఎక్కిన తరువాత, చెట్టుమొదలు మీద మతచిహ్నాన్ని చెక్కుతాడు. తనను పోనివ్వమని దెయ్యం ప్రాధేయపడుతుంది. తాను మరణించిన తరువాత నరకానికి లాక్కొని పోవద్దని మాటతీసుకొని దాన్ని వదిలి పెడతాడు.
స్టింజీజాక్ ఒకరోజు చనిపోయాడు. వాడి ఆత్మకి స్వర్గంలో చోటులేదని బయటికి గెంటేస్తారు. ఇచ్చినమాటకు కట్టుబడి దెయ్యం వాడిని నరకానికి తీసుకొని వెళ్ళదు. అందుకే వాడు ఒకదుంపలో చిన్న దీపం పెట్టుకొని తిరుగుతూ ఉన్నాడు. ఆ దీపానికే జాక్స్ లాంటర్న్ అని పేరు. అదే కాలక్రమేణా జాక్ ఓ` లాంటర్న్ అయ్యింది. ఈ కథ ఐర్లాండ్లోది కనుక అక్కడివాళ్ళు ప్రతీ హాలోవీన్ సమయంలోనూ దుంపల్ని దీపాల్లా చెక్కేవారట. కానీ, ఆ సంస్కృతి గుమ్మడికాయలు విరివిగా దొరికే అమెరికా రావడంతో, వాటితో చెయ్యడం మొదలైంది.
© Dantuluri Kishore Varma
